Autor: Katarzyna Mirecka | SOS Rodzice
Okres wczesnego macierzyństwa jest czasem przejścia oraz zmian nierzadko tak ogromnych, że odnalezienie się w nich wydaje się ponad siły.
Konieczność natychmiastowej reakcji na potrzeby noworodka lub małego niemowlęcia, zmęczenie, niewyspanie, totalna zmiana trybu życia mogą wywołać serię emocji, których się młoda matka zupełnie nie spodziewała, takich jak irytacja, niechęć do dziecka, a nawet agresja czy wrogość. Kobiety często nie są przygotowane ani na siebie w nowej roli, ani na jakość oraz natężenie emocji, które je zalewają po porodzie.
Istnieje powszechne przekonanie, że to okres ciąży jest czasem szczególnym, a po porodzie kobieta wraca do siebie sprzed ciąży. Dotąd otoczona opieką, traktowana z wyrozumiałością, od momentu porodu dostaje przekaz, że ma sobie radzić. Dostaje też informacje, że jej powodzenie lub jego brak w radzeniu sobie z noworodkiem to kwestia dobrej organizacji oraz przyjęcia postawy odpowiedzialnej i kochającej matki.
Zmienia się wszystko
Tymczasem narodziny dziecka zmieniają wszystko, nawet jeśli nie na co dzień, to w sferze wyobrażeń i emocji. Doświadczenie wczesnego macierzyństwa jest nie tylko wyjątkowe w skali całego życia kobiety, ale jest jej unikalnym przeżyciem i może być zasadniczo różne u różnych kobiet. Co więcej, może też być inaczej doświadczane po narodzinach kolejnych dzieci. Nie jest prawdą, że na przykład z zasady pierwsze macierzyństwo jest najtrudniejsze. Kobieta może mieć trudności po kolejnym porodzie, a świetnie radzić sobie z pierwszym dzieckiem. Ilość okoliczności mających na to wpływ jest spora.
Radź sobie sama
Od większości kobiet oczekuje się, że ze swoim doświadczeniem wczesnego macierzyństwa poradzą sobie same. Tymczasem to jest właśnie okres, który ma szczególny wpływ na całe życie kobiety oraz jej dzieci. Jest to również czas, który może dostarczać unikalnych informacji o matce, jej przeszłości, zapomnianych lub wypartych wspomnieniach, do których nie ma dostępu, a które mają żywy wpływ na jej teraźniejsze funkcjonowanie. Te zapomniane wspomnienia dostarczają również informacji, skąd pochodzą intensywne reakcje matki na dziecko.
To, czego nie pamiętasz?
W sferze dostępnej świadomości i pamięci, na tworzenie się relacji z dzieckiem mają wpływ takie doświadczenia, jak przebieg ciąży, czy ciąża zakończyła się o czasie czy przedwcześnie,w jakim stanie urodziło się dziecko, trudności lub niepowodzenia w karmieniu piersią. Jeśli na którymś z etapów ciąży lub porodu zaszło coś nieoczekiwanego i trudnego, naturalny lęk o kruche ze swej natury niemowlę może być jeszcze silniejszy. Natomiast przeciwieństwem lęku jest agresja; jedna emocja może maskować drugą. Pierwsze dni i tygodnie po porodzie to okres najbardziej intensywnych i pierwotnych lęków. Jest to okres, kiedy noworodek jest całkowicie zależny od opieki innych, zwykle matki, musi więc ona uruchomić wszystkie swoje zasoby, żeby tej sytuacji sprostać. Jednocześnie niektóre koncepcje psychologiczne, jak na przykład psychoanaliza, rozpoznają, że w tym okresie również w matce ożywają jej wyparte wspomnienia z okresu noworodkowego. Jeśli matką w początkowym okresie życie wystarczająco dobrze się nie opiekowano, istnieje ryzyko, że sama będzie miała trudności z odnalezieniem się w roli opiekunki. Z drugiej strony, istnieje również przekonanie, że sposób, w jaki matka zajmuje się swoim dzieckiem, w jaki sposób reaguje na jego płacz oraz potrzeby, a nawet sposób, w jaki trzyma swoje dziecko, może być wskazówką, jakiego rodzicielstwa ona sama doświadczyła. Możliwość poznania swojej historii daje szansę na integracje jej zapomnianych lub nieuświadomionych części i łatwiejsze odnalezienie się w roli rodzica. (…)
